เอกลักษณ์เครื่องทองเพชรบุรี

29 / 08 / 2561 10:37

          เครื่องทองเพชรบุรี อาจไม่คุ้นชื่อเท่ากับทองสุโขทัย แต่ก็เป็นภูมิปัญญาไทยที่สืบทอดกันมายาวนานจากช่างทองหลวงในสมัยรัตนโกสินทร์ ลักษณะเด่นอยู่ที่ลวดลายที่อ่อนช้อยงดงามถอดแบบมาจากลายโบราณในสมัยกรุงศรีอยุธยา     

          เครื่องทองของเพชรบุรี ส่วนมากผลิตเป็นเครื่องประดับประเภทสร้อยคอ สร้อยข้อมือ แหวน ต่างหู จี้ เข็มกลัด ซึ่งมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวอยู่ที่รูปทรงและลวดลายที่ดัดแปลงมาจากธรรมชาติ  นอกจากจะทำจากทองคำแล้ว ก็ยังทำจากเงิน นาค และอัญมณีต่างๆอีกด้วย  งานเครื่องทองสกลุลช่างเพชรบุรี ที่มีชื่อเสียงและเป็นเอกลักษณ์ได้แก่

          สร้อยขัดมัน ถือเป็นชิ้นงานพื้นฐานดั้งเดิมที่ช่างเมืองเพชรทุกคนต้องทำเป็น  มีลักษณะเป็นห่วงกลมเกี่ยวกันเป็นลูกโซ่ต่อเนื่องกัน โดยช่างจะใช้ตะไบลบเหลี่ยมห่วงของสร้อยออกตลอดเส้น มีทั้งแบบสี่เสา หกเสา และแปดเสา ทำเป็นสร้อยคอและสายสะพายแล่ง สร้อยสี่เสาจะมีขนาดเล็ก สร้อยหกเสามีขนาดปานกลาง ส่วนสร้อยแปดเหลี่ยมจะมีขนาดใหญ่  สร้อยขัดมันนี้ยังมีให้เห็นตามร้านทองทั่วไป

          กำไลก้านบัว  เป็นรูปแบบเครื่องประดับที่ผสมผสานศิลปะระหว่างอยุธยาและจีน เป็นกำไลข้อเท้า
หรือข้อมือที่ส่วนปลายของทั้งสองด้านทำด้วยทองคำดุนลายเป็นรูปดอกบัวหลวง ตรงกลางทำด้วยนาก เวลาใส่ใช้การบิดหรือคลายเกลียวที่ปลายข้างหนึ่งของกำไล

          แหวนหรือกำไลพิรอด  พิรอดคือชื่อเรียกเครื่องรางที่ถักด้วยผ้ายันต์หรือสายสิญจน์เป็นกำไลหรือแหวน ต่อมาทำด้วยทองแค่ยังใช้วิธีการถักแบบเดิม ตรงหัวแหวนนิยมฝังพลอยนพเก้า เชื่อกันว่าการสวมแหวนหรือกำไลพิรอด  จะช่วยให้แคล้วคลาดจากพยัญตราย และสิ่งชั่วร้ายต่างๆ

          แหวนตะไบ เป็นแหวนฝังพลอยหรือเพชรซีก ช่างทองเพชรบุรีจะสร้างลวดลายและตบแต่งโดยการตะไบขอบทั้งสองข้างของแหวนให้เป็นร่องลึก จึงเป็นที่มาของชื่อเรียกแหวนตะไบ

          เครื่องทองเมืองเพชรบุรีสวมใส่ได้ทั้งชายและหญิง แต่กลุ่มผู้บริโภคส่วนใหญ่เป็นวัยผู้ใหญ่และนักสะสมที่ชื่นชอบศิลปะแบบโบราณ มีรูปแบบเฉพาะตัว ซึ่งสำหรับคนรุ่นใหม่อาจดูเชย ไม่ทันสมัย ทำให้เครื่องทองเพชรบุรีหาได้ค่อนข้างน้อย ตามร้านทองตู้แดงทั่วไปแต่ก็ยังพอมีอยู่บ้างตามต่างจังหวัดแต่ไม่แพร่หลายมากนัก นี่จึงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ ช่างฝีมือทำเครื่องประดับทองเพชรบุรีและผู้ประกอบการเครื่องทองเมืองเพชรบุรีลดน้อยลง

          นอกจากนี้ การถ่ายทอดงานช่างทองจังหวัดเพชรบุรี มักสอนให้เฉพาะแค่คนในครอบครัวและผู้ที่มีใจรักในศิลปะอย่างจริงจังเท่านั้น  จึงเกิดการขาดช่วงและเกิดช่างฝีมือน้อยลงเรื่อยๆ ซึ่งในอนาคตเครื่องทองเมืองเพชรบุรีอาจสูญหายไปจากเมืองไทยเหมือนช่างทองสกุลอื่นๆอีกมากมายก็เป็นได้


เช็คราคาทองคำวันนี้และย้อนหลังได้ที่  https://www.aagold-th.com/gold-rate/