ทำความรู้จัก โลหะผสมสำหรับสร้างพระเครื่องพระบูชา

ในการสร้างเหรียญพระเครื่อง และพระบูชา มีโลหะหลายชนิดที่นำมาผสมกันเพื่อใช้เป็นวัตถุดิบหรือมวลสารในการสร้าง ซึ่งแต่ละชนิดมีชื่อเรียก มีคุณสมบัติ และราคาที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับส่วนผสมของโลหะชนิดนั้นๆ ที่เราได้ยินป่วยๆเช่น ทองคำ ทองเหลือง ทองฝาบาตร นวโลหะ เป็นต้น     

นวโลหะ หมายถึงโลหะ ๙ ชนิดที่หลอมให้เป็นเนื้อเดียวกัน ประกอบด้วยโลหะ ๕ ชนิด เรียนว่าเบญจโลหะ ได้แก่ เหล็ก ปรอท ทองแดง เงิน ทองคำ (ทองเป็นเกล็ดหรือเป็นก้อนซึ่งเกิดขึ้นตามธรรมชาติ) รวมกับอีก ๒ ชนิด คือ เจ้าน้ำเงิน (แร่ผสมชนิดหนึ่งมีพลวงเป็นส่วนผสมหลักสีเขียวเป็นสีน้ำเงิน) และสังกะสี รวมเป็น ๗ ชนิด เรียกว่า สัตตโลหะ เพิ่มอีก๒ ชนิด คือ ชิน (โลหะผสมชนิดหนึ่งประกอบด้วยตะกั่วและดีบุก นิยมใช้ทำพระเครื่อง) และทองแดงบริสุทธิ์ รวมเป็น ๙ ชนิด เรียกว่า นวโลหะ

พระเครื่องที่สร้างด้วย เนื้อนวโลหะ แบบโบราณนั้นสร้างได้ยากมาก เพราะส่วนมากผู้สร้างพระมักจะหาโลหะสำคัญบางชนิดไม่ได้ เช่น ชิน (ดีบุกผสมกับตะกั่ว)และ เจ้าน้ำเงิน ซึ่งคนส่วนมากไม่ทราบว่าเป็นโลหะอะไร จึงทำให้ยุคหลังๆ การสร้างพระเนื้อนวโลหะ มักจะไม่เต็มสูตร นอกจากนี้ส่วนผสมหลักอย่าง ทองคำ ก็มีราคาแพงมากเวลาทำเหรียญเนื้อนวโลหะโดยทั่วไปจึงไม่มีใครใส่ทองคำลงไป เหรียญเนื้อนวโลหะ ที่เรียกกันอย่างกว้างขวางในปัจจุบันจึงไม่ได้ผสมด้วยโลหะ๙ ชนิดแบบสมัยก่อนแล้ว
     
ปัจจุบันเหรียญเนื้อนวโลหะจะมีส่วนผสมเพียง๓ อย่างเท่านั้น คือ ทองแดง ๘๕ เปอร์เซ็นต์ เงิน ๑๐ เปอร์เซ็นต์ และสังกะสี ๕ เปอร์เซ็นต์

ทองเหลือง เป็นโลหะผสมระหว่างทองแดงกับสังกะสี โดยมีสัดส่วนทองแดง ๗๕ เปอร์เซ็นต์ สังกะสี ๒๕ เปอร์เซ็นต์

ทองฝาบาตร คือทองเหลืองที่ผ่านการปั๊ม เป็นทองเหลืองล้วนๆแต่เรียกให้แปลกออกไปเพื่อหวังจำหน่ายในราคาที่สูงขึ้น

อัลปาก้า คือโลหะผสมระหว่างทองแดงกับนิกเกิลโดยยึดสัดส่วนเหมือนทองเหลืองคือ ทองแดง๗๕ เปอร์เซ็นต์ นิเกิล ๒๕ เปอร์เซ็นต์ 

อัลปาก้าเปลือย หรือเนื้อช้อนส้อม คือ โลหะผสมระหว่างทองแดง๘๓ เปอร์เซ็นต์ กับนิกเกิล ๑๗ เปอร์เซ็นต์ การลดสัดส่วนของนิกเกิลลงเหลือ ๑๗ เปอร์เซ็นต์ เพื่อให้โลหะผสมอัลปาก้านิ่มขึ้น เป็นการรักษาแม่พิมพ์ให้ทนทาน ซึ่งอัลปาก้าเปลือยนี้จะมีสีออกเหลืองมากกว่าอัลปาก้าเพราะมีทองแดงผสมมากกว่า