เครื่องราชอิสริยยศ

เครื่องราชอิสริยยศ หรือเครื่องยศ เป็น เครื่องหมายแสดงเกียรติยศ เครื่องประกอบยศ และบำเหน็จความชอบที่พระมหากษัตริย์ไทยตั้งแต่สมัยโบราณสร้างขึ้นเพื่อ พระราชทานให้แก่ ราชสกุล ขุนนาง ข้าราชการ และบุคคลทั่วไป ที่มีตำแหน่ง หน้าที่ ความชอบในแผ่นดินให้ปรากฏตามยศชั้น และฐานันดรศักดิ์นั้นๆ  เครื่องยศนี้มีมาแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา เราจะเราจะรู้ว่าขุนนางท่านใดมีความสำคัญแค่ไหนมี หน้าที่ และบำเหน็จความชอบอย่างไร  ก็ดูได้จากเครื่องยศนี้

ในสมัยกรุงศรีอยุธยาได้มีการกล่าวถึงการพระราชทานเครื่องราชอิสริยยศแก่พระบรมวงศานุวงศ์ ฝ่ายหน้าและฝ่ายใน ผู้ที่ทำความชอบในหน้าที่ราชการและการสงคราม ดังปรากฏหลักฐานในกฎมณเฑียรบาล และพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับต่างๆ สามารถแบ่งเป็นประเภทต่างๆ ได้ 6 ประเภทคือ
1.เครื่องอุปโภค เช่น เจียด  พาน คนโทหรือพระเต้า เชี่ยนหมาก  หย้อนน้ำ(เครื่องรองภาชนะสำหรับน้ำกิน)ขันทอง ตลับทอง เสื่อทอง เบาะเจียม(ที่รองนั่งทำด้วยขนสัตว์)
2.เครื่องสูง เช่น อภิรม(ฉัตร)กรรชิง ร่มทงยู(ร่มบุด้วยกระดาษอาบน้ำมันกันฝน) ร่มปลิก(ร่มที่ทำยอดต่อให้สูงขึ้นไป มักทำด้วยทองคำ) ทานตะวันเบื้อ(เครื่องสูงอย่างหนึ่ง สำหรับบังแดด) พระกลด กระแอทอง(เครื่องบังแดด มีคันปักดิน) 
3. พระราชยาน เช่น ทิพยยานทอง ทิพยยานนาก เทวียานมีมกรชู เสลี่ยงงา เสลี่ยงกลีบบัว คานหาม เก้าอี้เรือคฤห 3 ตอน
4.เครื่องศาสตราวุธ เช่น กระบี่บั้งทอง กระบี่กั้นหยั่น กระบี่ฝักทอง กระบี่นาคเศียรเดียว
5.เครื่องภูษณาภรณ์ เช่น ฉลองพระองค์ครุย เสื้อครุย ผ้าเยียรบับ ผ้าอัตลัต ผ้าท้องขาวเชิงชายเขียน ผ้าลายสรรพางค์ไหมลายปูม เกือกทอง เกือกกำมหยี่สักหลาด
6.เครื่องศิราภรณ์ เช่น ศิรเพศมวยทอง(เครื่องประดับศีรษะ) มาลามวยหางหงส์หมวกล่วมทอง(มาลาทรงประพาส) 

ครั้งมาถึงสมัยกรุงธนบุรี ยังคงสืบทอดราชประเพณีในการพระราชทานเครื่องราชอิสริยยศอยู่แต่ให้สร้างเพิ่มเติมจากสมัยกรุงศรีอยุธยาอีกหลายชนิด เช่น  เครื่องอุปโภค สร้างพานพระศรีทองคำเครื่องพร้อม บ้วนพระโอษฐ์ เครื่องศิราภรณ์ สร้าง พระมาลายอดพระมาลาทองคำประดับพระยี่ก่าทองคำมีขนนกการเวก มาลา เส้าสะเทิน  สร้างเครื่องภูษณาภรณ์ เพิ่มเติมประกอบด้วยเสื้อทรงประพาส เสื้อเข้มขาบ พระภูษาคลุมบรรทม สนับเพลาเชิงงอน ฉลองพระบาทปักหักทองขวาง เสื้อญี่ปุ่น เครื่องศาสตราวุธ สร้างพระแสงดาบญี่ปุ่น พระแสงหอกซัด พระแสงปืนสันคร่ำทอง พระแสงปืนยาว พระแสงปืนคาบศิลา ทวนภู่แดง ของ้าวช้างกัลเม็ด กั้นหยั่นปักกรีฝักเงินกาไหล่ทอง ปืนท้ายช้าง หอก ง้าว และเครื่องสิริมงคลได้แก่ประคำทองคำ และธำมรงค์นพรัตน์ 

ต่อมาเมื่อสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์เป็นราชธานี พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คงแบบแผนการการพระราชทานเครื่องราชอิสริยยศในสมัยกรุงศรีอยุธยาและกรุงธนบุรีไว้ และมีการพระราชทานเพิ่มเติมต่อมาจนถึงปัจจุบัน

เช็คราคาทองคำวันนี้และย้อนหลังได้ที่  https://www.aagold-th.com/gold-rate/