เอกลักษณ์ช่างทองสุโขทัย

          ทองดีนั้นนอกจากจะอยู่ที่เนื้อของทองแล้ว สำหรับทองรูปพรรณการวัดคุณค่าของทองแต่ละชิ้นยังขึ้นอยู่กับแหล่งที่มาหรือที่เรียกกันว่าสกุลของทองด้วย สกุลทองหมายถึงฝีมือและเอกลักษณ์ของช่างกลุ่มที่ทำทองรูปพรรณนั้นขึ้นมา ซึ่งไทยเรามีทองขึ้นชื่ออยู่ด้วยกันสามสกุลทองด้วยกันก็คือ 1 สกุลช่างทองเมืองเพชร 2 สกุลช่างถมนคร และ3 สกุลช่างทองสุโขทัย สำหรับคำว่าช่างทองสุโขทัยอาจจะทำให้เกิดความเข้าใจผิดสำหรับคนทั่วไปคิดว่า ช่างทองสุโขทัยคือทองโบราณแท้จากสมัยสุโขทัยก็เป็นได้

          แต่ในความเป็นจริงแล้วศิลปะการทำทองของช่างทองสุโขทัยเกิดขึ้นในสมัยรัตนโกสิทนทร์เรานี่เอง เป็นทองในยุครัตนโกสินทร์ที่มีแหล่งกำเนิดในจังหวัดสุโขทัย ที่อำเภอศรีสัชนาลัย ซึ่งเดิมทีแล้วกรุงสุโขทัยในสมัยที่เป็นอาณาจักรรุ่งเรืองในสุวรรณภูมินี้ก็ได้มีการทำทองรูปพรรณซึ่งมีความละเอียด ประณีตและสวยงาม ซึ่งเป็นในแบบของทองเป็นเครื่องประดับลวดลายแบบไทยโบราณ แต่แล้วเมื่อกาลผ่านไปและได้มีการเปลี่ยนอาณาจักร ลักษณะของทองในศิลปะโบราณแบบสุโขทัยก็ลบเลือนลงจนแทบจะหายไป จนกระทั่งในช่วงปีพ.ศ. 2473 สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นช่วงที่มีการฟื้นฟูศิลปะของการทำทองในแบบช่างทองสมัยสุโขทัยขึ้น เช่นการแกะลายจากสร้อยถักสมัยโบราณ ลวดลายถักสี่เสาจากสร้อยสำริดเก่าแก่ที่ยังคงเก็บรักษาไว้อยู่ การนำเอาลวดลายศิลปะจากปูนปั้นตามโบราณสถานที่หลงเหลืออยู่มาประยุกต์ขึ้น นี่จึงเป็นจุดกำเนิดของทองสุโขทัย

          เอกลักษณ์ของทองจากช่างทองสุโขทัยนั้น มาจากการนำเอาศิลปะการทำทองแบบโบราณมาฟื้นฟูอีกครั้งและทำด้วยฝีมือที่ละเอียดปราณีตและเป็นทองที่ใช้มือทำทุกชิ้น ทำจากทองบริสุทธิ์ 99.5% -99.99% ต่างจากทองตามร้านทองตู้แดงทั่วไปที่เป็นทอง 96.5% ทำให้มีราคาที่สูงกว่า ทองจากช่างทองสุโขทัยทุกชิ้นถือเป็นงานศิลปหัตถกรรมที่ทรงคุณค่า สีของทองก็เป็นเอกลักษณ์ช่างทองสุโขทัยที่แตกต่างเช่นกัน ด้วยเปอร์เซ็นต์ทองที่บริสุทธิ์กว่าทำให้จะสังเกตได้ว่าทองสุโขทัยจะมีสีที่เหลืองกว่า มีลักษณะสีเลืองเหมือนดอกจำปาต่างจากทองทั่วไปที่จะมีสีอมส้มกว่าด้วย ช่างทองสุโขทัยมีเทคนิคในการถักทองที่ต่างจากที่อื่น ๆ ที่เป็นเอกลักษณ์คือ ช่างทองสุโขทัยมีลักษณะการถักตั้งแต่สามเสาไปจนถึง 200 เสาก็มี ยิ่งจำนวนเสามากทองก็จะยิ่งมีลักษณะกลม มีการถักแบบเปียและมีเทคนิคการลงยา หากมีการตกแต่งอัญมณีทองสุโขทัยจะสังเกตว่าอัญมณีจะมีขนาดเล็ก เพราะทองมีความบริสุทธิ์สูงทำให้มีลักษณะอ่อนตัวกว่าไม่เหหมาะจะใช้อัญมณีใหญ่และหนัก เมื่อต้องการหาซื้อทองสุโขทัยจึงต้องสังเกตเอกลักษณ์ที่ได้กล่าวมาจึงจะได้ทองช่างสุโขทัยแท้