วิวัฒนาการเครื่องประดับ ตอนที่ 1

14 / 01 / 2564 14:16

มนุษย์รู้จักการใช้เครื่องประดับก่อนการประดิษฐ์ตัวอักษร มีการพบหลักฐานทางประวัติศาสตร์มากมายว่ามนุษย์ในยุคหินรู้จักการประดับตกแต่งกายด้วยวัสดุต่างๆเช่น ฟันหรือกระดูกของสัตว์ เปลือกหอย หิน ไม้ จนมาถึงอัญมณีและทองคำในยุคต่อๆมา โดยมีการออกบแบและประดิดประดอย  ทำให้วัสดุธรรมชาติกลายเป็นเครื่องประดับที่สวยงาม

เครื่องประดับยุคแรกของโลก นำมาใช้โดยชาวอียิปต์โบราณ แร่ธาตุที่นิยมนำมาใช้ในการทำเครื่องประดับคือ ทอง เงิน และบรอนซ์ โดยนำมาผสมผสานกับอัญหลากหลายชนิด เช่น
คาร์เนเลี่ยน (Carnelian) ,แจสเปอร์ (Jasper) อัญมณีในตระกูลควอตซ์ ,ลาพิส ลาซูลี (Lapis Lazuli)อัญมณีสีน้ำเงินเข้มซึงมีความสำคัญ และมีความผูกพันกับอารยธรรมความเชื่อของมนุษย์มานานหลายพันปี ,มาลาไคต์(Malachite) หรือแร่ทองแดง ,แก้วหินผลึก (Rock Crystal) เป็น ควอตซ์ ไร้สี โปร่งใส และ เทอร์ควอยซ์(Turquoise) เป็นอัญมณีสีเขียวและฟ้า

เครื่องประดับทุกชิ้นถูกออกแบบอย่างงดงาม มีสัญลักษณ์ที่มีความหมาย สื่อถึงเทพเจ้า ตัวแทนความศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อ ทั้งนี้ชาวอียิปต์โบราณทั้งชายและหญิงจะสวมเครื่องประดับเพื่อเป็นสัญลักษณ์แสดงความมั่งคั่งร่ำรวยและปกป้องสิ่งชั่วร้าย และเมื่อตายไปแล้ว ก็มีการฝั่งทรัพย์สมบัติลงไปในหลุมฝั่งศพด้วย

ชาวจีนเป็นอีกชนาติหนึ่งที่เริ่มทำเครื่องประดับมานานกว่า 5,000 ปี และมีการพัฒนาการมาอย่างต่อเนื่อง  ทั้งลวดลายที่ละเอียดอ่อนและฝีมือการทำ โดยยังเน้นเรื่องราวเกี่ยวกับศาสนา ความเชื่อและการนำไปใช้ในพิธีกรรมทางศาสนา ซึ่งมังกรและหงส์เป็นลายที่ได้รับความนิยมมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน 

ในยุคแรกเครื่องประดับของชาวจีนมักทำจาก เงิน ทอง และบรอนซ์ ภายหลังสิ่งที่ทำมีค่าและเป็นที่นิยมใช้มากกว่าคือ “หยก”  เนื่องจากมีทั้งความสวยงาม และคงทน หยก ถูกใช้เป็นเครื่องรางที่ช่วยป้องกันผู้สวมใส่ สุภาษิตจีนโบราณกล่าวไว้ว่า “ทองนั้นประเมินค่าได้ แต่หยกนั้นมีคุณค่ามากจนไม่สามารถประเมินได้”

ชาวจีนทั้งชายและหญิงนิยมสวมใส่เครื่องประดับ เพื่อแสดงถึงสถานภาพและความมั่นคง ผู้หญิงนิยมสวมเครื่องประดับที่ศีรษะสร้อยคอและแหวนเพื่อความสวยงาม ส่วนผู้ชายนิยมสวมเครื่องประดับ เพื่อเป็นเครื่องรางและเครื่องประดับส่วนตัว สิ่งเหล่านี้จะถูกนำไปฝังพร้อมกับเจ้าของเมื่อเสียชีวิต เพื่อเป็นเครื่องรางปกป้องหลังความตาย สำหรับพระศพของจักรพรรดิและจักรพรรดินีจะถูกฝังในสุสานโดยสวมชุดที่ทำจากหยกทั้งชุด