การผลิตเหรียญกษาปณ์ทองคำ ในประเทศไทย

16 / 10 / 2564 08:28

เหรียญกษาปณ์ คือเงินตราที่ทำด้วยโลหะมีค่า เช่น ทองคำ เงิน นิกเกิล ทองแดง ฯลฯ สามารถชำระหนี้ได้ตามกฎหมาย โดยระบุชนิดราคาไว้ที่หน้าเหรียญ แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ เหรียญกษาปณ์หมุนเวียนที่ใช้ ทั่วไปในชีวิตประจำวัน และเหรียญกษาปณ์ที่ระลึก ซึ่งผลิตออกใช้เนื่องในโอกาสสำคัญต่างๆ ส่วนเหรียญที่ระลึกเป็นเหรียญซึ่งจัดทำขึ้นเพื่อเป็นที่ระลึกในโอกาสสำคัญโดยไม่มีราคาหน้าเหรียญและไม่สามารถชำระหนี้ได้ตามกฎหมาย

เหรียญกษาปณ์ทองคำและเหรียญกษาปณ์ที่ระลึกทองคำ มีการผลิตมาตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ซึ่งมีการผลิตน้อยครั้งและแต่ละครั้งมีจำนวนไม่มากนัก ได้แก่
พ.ศ. 2399 เหรียญกษาปณ์ทองคำ ตราพระแสงจักร-พระมหามงกุฎ-พระเต้า ชนิดราคา กึ่งเฟื้อง
พ.ศ. 2399 เหรียญกษาปณ์ทองคำ ตราพระมหามงกุฎ-กรุงเทพ ชนิดราคา เฟื้อง และสลึง
พ.ศ. 2400 เหรียญกษาปณ์ทองคำ ตราพระมหามงกุฎ-พระแสงจักร (เหรียญบรรณาการ) ชนิดราคา พัดดึงส์
พ.ศ. 2406 เหรียญกษาปณ์ทองคำ ตราพระมหามงกุฎ-พระแสงจักร ชนิดราคา กึ่งเฟื้อง เฟื้อง สลึง กึ่งบาท บาท และกึ่งตำลึง
พ.ศ. 2406 เหรียญกษาปณ์ทองคำ ทศ พิศ พัดดึงส์
พ.ศ. 2407 เหรียญกษาปณ์ที่ระลึกทองคำ ตราพระมหามงกุฎ-พระแสงจักร ชนิดราคา ตำลึง หรือที่นิยมเรียกกันว่า "เหรียญแต้เม้งทองคำ" ซึ่งเป็นเหรียญกษาปณ์ที่ระลึกในโอกาสเฉลิมพระชนม์ 60 พรรษา และมีพระบรมราชานุญาตให้ใช้ประดับได้อย่างเครื่องราชอิสริยาภรณ์

ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ได้มีการผลิตเหรียญกษาปณ์ทองคำ ได้แก่ พ.ศ. 2419 เหรียญกษาปณ์ทองคำ พระบรมรูป-ตราแผ่นดิน ชนิดราคาเฟื้อง ต่อมามีการผลิตขึ้นอีกจำนวนน้อยมากใน พ.ศ. 2447 และ พ.ศ. 2451-2453 พ.ศ. 2437 เหรียญกษาปณ์ทองคำ ทศ พิศ พัดดึงส์

ทั้งนี้ เหรียญกษาปณ์ทองคำและเหรียญกษาปณ์ทองคำที่ระลึกที่ผลิตขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 4 และรัชกาลที่ 5 นั้น แม้มีจำนวนน้อย แต่ปัจจุบันก็ยังพบได้มากกว่าชนิดละ 1 เหรียญ ในขณะที่ เหรียญทองคำ พระบรมรูปรัชกาลที่ 6–ไอราพต พบเพียงชุดเดียวเท่านั้น เดิมอยู่ในความดูแลของกรมเงินตรา กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ปัจจุบันเหรียญทองคำชุดนี้จัดแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑ์ธนาคารแห่งประเทศไทย

  ข้อมูล : ธนาคารแหงประเทศไทย