เครื่องถมนคร

“เครื่องถม” พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ อธิบายว่าเป็นภาชนะหรือเครื่องประดับ ที่ทำโดยใช้ผงยาถมผสมน้ำประสานทองถมบนลวดลายที่แกะสลักภาชนะหรือเครื่องประดับนั้นแล้วขัดผิวให้เงางาม เรียกว่าถมนคร ถมเงิน ถมทอง

เครื่องถมนครมีมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงรับสั่งให้เจ้าเมืองนครศรีธรรมราชในสมัยนั้น ส่งช่างถมที่มีฝีมือดีที่สุดไปยังกรุงศรีอยุธยาเพื่อให้ทำไม้กางเขนถมส่งไปถวายพระสันตปาปา ที่อิตาลี และทำเครื่องถมเป็นเครื่องใช้ไปบรรณาการแด่พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศส

          ครั้นถึงสมัยรัตนโกสินทร์ เครื่องถมก็ยังถือเป็นของใช้ชั้นสูงที่ใช้เป็นเครื่องราชูปโภค และเครื่องราชบรรณาการ โดยเฉพาะในสมัยรัชกาลที่2 เครื่องถมเมืองนครได้รับความนิยมอย่างมากในราชสำนัก และเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช ก็เป็นผู้ส่งเสริมและทำนุบำรุงช่างถมให้เจริญก้าวหน้าจนเครื่องถมเมืองนครเข้ามามีชื่อเสียงในพระนครเป็นอย่างมาก

ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงส่งเครื่องถมเมืองนครจำนวนหนึ่งร่วมไปกับเครื่องบรรณาการส่งไปถวายสมเด็จพระนางเจ้าวิคตอเรียแห่งประเทศอังกฤษ ปัจจุบันยังคงจัดแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑ์พระราชวังบัคกิ้งแฮม

เมื่อครั้งสร้างพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท สมัยพระบาทสมเด็จฯพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯให้พระยาสุธรรมมนตรี ในขณะที่ดำรงตำแหน่งเป็นพระยานครศรีธรรมราชเป็นนายงานให้ช่างถมที่เมืองนครทำพระที่นั่งพุดตานถม ตั้งไว้ในท้องพระโรงกลางและทรงใช้พระราชทรัพย์ส่วนพระองค์เอง

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่9 โปรดเกล้าฯให้ช่างทำหีบบุหรี่ถมทองสำหรับพระราชทานแก่ประธานาธิบดีไอเซนเฮาว์ และดร.ริสบอร์ นายแพทย์ที่ถวายการประสูติ และได้พระราชทานตลับแป้งถมทองแก่นางพยาบาลที่โรงพยาบาลในเมืองบอสตันทุกคนด้วย
         
แสดงให้เห็นว่าเครื่องถมนครผูกพันกับประวัติศาสตร์ชาติไทยมาทุกยุคสมัย ปัจจุบันเครื่องถมนครยังคงเอกลักษณ์เฉพาะตัวไว้ได้อย่างดีทั้งที่เป็นเครื่องประดับชิ้นเล็กอย่างแหวน กำไล เข็มกลัด ไปจนถึงงานชิ้นใหญ่ เช่น พานขันโตก ถาด แต่ด้วยทองและเงินมีราคาสูงขึ้น ประกอบกับการทำต้องอาศัยเวลาและฝีมือชั้นสูงที่มีน้อยลง ทำให้เครื่องถมนครมีราคาค่อนข้างสูง

เช็คราคาทองคำวันนี้และย้อนหลังได้ที่  https://www.aagold-th.com/gold-rate/