ทองคำ กับ ระบบเงินตรา

นับตั้งแต่อดีต “ทองคำ” ถูกยอมรับว่าเป็น “สิ่งมีค่า” และทองคำได้กลายมาเป็นสื่อกลางในการค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้าระหว่างกัน แต่การใช้ทองคำเพื่อการซื้อขายโดยตรงก็มีความยุ่งยาก วุ่นวาย มนุษย์แก้ปัญหานี้ด้วยการประดิษฐ์สิ่งที่เรียกว่า เงินตราขึ้นมาในรูปเหรียญ หรือธนบัตรเพื่อเป็นตัวแทนของทองคำโดยกำหนดค่าให้เช่นเงิน 100 บาทมีค่าเท่ากับทองคำ 1 เหรียญเป็นต้น

เงินในยุคแรกจึงทำหน้าที่เหมือน ใบแทนทองคำ  ที่นำไปแลกกลับเป็นทองได้ ตามที่มูลค่าของเงินสกุลนั้นกำหนดไว้ ต่อมาในช่วงศตวรรษที่ 19 อังกฤษได้นำทองคำมาผูกกับเงินสกุลเงินปอนด์ของตนไว้กลายเป็นระบบมาตรฐานทองคำ หรือ Gold Standard  ทำให้อังกฤษกลายเป็นศูนย์กลางการเงินที่สำคัญที่สุดของโลก โดยมาตรฐานทองคำและเงินปอนด์ของอังกฤษจึงได้รับความนิยมไปทั่วโลกในฐานะสกุลเงินหลักของโลก 

ระบบของมาตรฐานทองคำ จำนวนเงินจะถูกพิมพ์โดยมีทองคำเป็นตัวหนุนหลังในฐานะ “ใบแทนทองคำ”  ระบบนี้ถูกใช้มาจนถึงช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 เมื่อรัฐบาลของประเทศต่างๆห้ามการนำเข้าหรือส่งออกทองคำ เนื่องจากต้องการเก็บทองคำไว้ในประเทศ เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายทำให้เกิดปัญหาขาดแคลนทองคำ นำไปสู่ระบบการเงินใหม่คือ “มาตราปริวรรตทองคำหรือGold Exchange Standard

ระบบนี้มีหลักการให้ประเทศที่มีเศรษฐกิจแข็งแกร่งและเป็นศูนย์กลางการเงิน เป็นผู้ถือทองคำแทน ส่วนประเทศอื่นๆนั้นก็เพียงแต่นำเงินของประเทศศูนย์กลางนี้ไปถือไว้แทนทองคำ ทำให้อังกฤษ เริ่มสูญเสียอำนาจทางการเงินให้กับประเทศเกิดใหม่อย่าง สหรัฐอเมริกา และเงินที่ใช้เป็นตัวกลางที่สำคัญของโลก ก็เปลี่ยนจากเงินg’boปอนด์ เป็น เงินดอลลาร์สหรัฐ ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา และประเทศต่างๆก็ยอมที่จะถือเงินดอลลาร์สหรัฐ แทนการถือทองคำ

ในเวลาต่อมามีการพิมพ์เงินดอลลาร์ออกมาเกินกว่าปริมาณทองคำที่มีอยู่ มีการประมาณการว่ารัฐบาลสหรัฐได้พิมพ์เงินออกมาเป็นมูลค่าเท่ากับทองคำอย่างน้อย 30,000 ตันในขณะที่ทองจริงๆนั้นมีเพียงราว 6,000 ตันเท่านั้น ทำให้รัฐบาลสหรัฐไม่สามารถหาทองคำที่มีมูลค่าเท่ากันมาคืนให้ประเทศต่างๆได้  รัฐบาลสหรัฐจึงแก้ปัญหาด้วยการยกเลิกการผูกติดเงินดอลลาร์กับทองคำ และในปี 1971 ประธานาธิปดีนิกสัน ได้ประกาศเลิกรับแลกดอลลาร์สหรัฐกับทองคำโดยสิ้นเชิง

ปัจจุบันสิ่งที่เป็นหลักค้ำประกันเงินสกุลต่างๆแทนทองคำคือ เงินตราสำรองต่างประเทศ ทั้งในรูปของเงินดอลลาร์ หรือ พันธบัตรรัฐบาลของสหรัฐอเมริกา บางประเทศยังมีทุนสำรองในรูปแบบของทองคำอยู่บ้างแต่เป็นสัดส่วนที่น้อยมาก

ประเทศที่มีเงินสำรองระหว่างประเทศมากที่สุดในโลกตอนนี้ คือ ประเทศจีน ซึ่งมีมากถึง 100 ล้านล้านบาท ส่วนประเทศไทยอยู่อันดับที่ 12 มีเงินสำรองระหว่างประเทศ 8 ล้านล้านบาท ขณะที่สหรัฐอเมริกา มีเงินสำรองระหว่างประเทศเพียง 4 ล้านล้านบาทเท่านั้น 

เช็คราคาทองคำวันนี้และย้อนหลังได้ที่ https://www.aagold-th.com/gold-rate/