ความสำคัญของเครื่องประดับไทย

เครื่องประดับไทยนั้น มี 2 ประเภท คือ ศิราภรณ์ หมายถึง เครื่องประดับศีรษะ และ ถนิมพิมพาภรณ์ หมายถึง เครื่องประดับกาย แต่ปัจจุบันเรียกรวมๆกัน ว่า เครื่องประดับ ซึ่งมีความหมายถึง เครื่องหรือวัตถุที่ผลิตจากวัสดุมีค่า เช่น ทองคำ เงิน และ อัญมณี ใช้ในการประดับตกแต่งบนร่างกายมนุษย์

เครื่องประดับของไทยที่ปรากฏอยู่ในปัจจุบันนั้น มีต้นกำเนิดและพัฒนาการที่ยาวนาน ตั้งแต่สมัยสุโขทัยจนถึงรัตนโกสินทร์ และได้รับการสร้างสรรค์ขึ้นมา มิใช่เพียงเพื่อใช้ตกแต่งร่างกาย หรือเพื่อแสดงทักษะทางฝีมืออันประณีตเท่านั้น แต่ใช้ในการแสดงออกทางด้านจิตใจ ความเชื่อ และแสดงสถานะทางสังคม  ดังนั้นเครื่องประดับของไทยจึงมีบทบาทสำคัญในหลายด้านได้แก่

    • เพื่อตกแต่งร่างกายให้มีความสวยงาม  เช่น การใช้สร้อยคอ สร้อยข้อมือ กำไลแขน กำไลข้อมือ
กำไลข้อเท้า แหวน ต่างหู เข็มขัด เข็มกลัด ปิ่นปักผม เครื่องประดับเหล่านี้มีการออกแบบ ตลอดจนการใช้วัสดุที่แตกต่างกันไปตามยุคสมัย  บางอย่างก็เลิกใช้ไปแล้ว เช่น  "จับปิ้ง" ที่ทำด้วยเงิน ทอง หรือนาก และเข็มขัดทอง เข็มขัดนาก ซึ่งไม่ค่อยมีให้เห็นแล้วในปัจจุบัน

    • เพื่อแสดงฐานะทางเศรษฐกิจของผู้สวมใส่  หากใช้เครื่องประดับที่มีราคาแพง เช่น ทำจากวัสดุที่มี
ค่าและราคาแพงมาก ก็แสดงว่าผู้สวมใส่มีฐานะดี แต่ถ้าทำจากวัสดุที่มีราคาไม่แพงนัก หรือไม่ใช้เครื่องประดับใดๆ ก็แสดงว่า บุคคลนั้นอาจมีฐานะยากจน

    •  เพื่อแสดงสถานภาพทางสังคมของผู้สวมใส่    เช่น เป็นกษัตริย์หรือพระราชวงศ์ เป็นขุนนางชั้นสูง
และเป็นพราหมณ์หรือผู้ประกอบพิธีทางศาสนาในราชสำนัก เครื่องประดับดังกล่าวนี้ มักมีการกำหนดไว้ในกฎมณเฑียรบาล หรือตามโบราณราชประเพณี บุคคลสามัญไม่สามารถตกแต่งด้วยเครื่องประดับเช่นนั้นได้

    • เพื่อแสดงออกถึงความเชื่อในศาสนา และสิ่งเคารพบูชา เช่นพุทธศาสนิกชน ที่นิยมสวมใส่พระ
เครื่องไว้ที่คอ รวมทั้งเครื่องรางของขลังต่างๆ เช่น ตะกรุด ผ้ายันต์ นอกจากจะเป็นการแสดงออกถึงความศรัทธาในพระพุทธศาสนาแล้ว ยังเชื่อว่าช่วยคุ้มครองป้องกันภยันตรายต่างๆ ได้ด้วย

นอกจากนี้เครื่องประดับยังเกี่ยวข้องกับความเชื่อของผู้สวมใส่ด้วยเช่น
    • ไม่ควรห้อยหรือคล้องเครื่องประดับรูปกรงนก ติดตัวคนโบราณเชื่อว่ากรงนกเป็นเหมือนเครื่องพันธนาการกักขังผู้สวมใส่ทำให้ชีวิตขาดอิสระ แม้จะดูเก๋ก็ตาม
    • ไม่ควรใส่เครื่องประดับรูปจระเข้ เพราะจะโดนหักหลัง มีศัตรู 
    • การใส่แหวนนิ้วก้อย จะไม่ต้องทำงานหนัก ใส่กำไลหยก จะมีอำนาจ สุขภาพดี ใส่ กำไรเงิน ชีวิตจะได้มี แต่กำไรเงินทองไหลมาเทมา