พระมาลาเส้าสูง

ในการเสด็จพระราชดำเนินเลียบพระนครโดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารค พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสวมพระมาลาเส้าสูง เป็นพระมาลาพับปีกขึ้นด้านข้าง มีสายทองกระหวัดรัดไว้ให้คงรูปทรงสูงทำด้วยสักหลาด รอบองค์ประดับเกี้ยวทองคำลงยาฝังเพชร มีเกี้ยวยอด ด้านข้างประดับขนนกการเวก หรือนกปักษาสวรรค์ ซึ่งมีขนหางสง่างามเป็นพิเศษ

ในอดีตแถบทวีปยุโรปนิยมใช้ขนนกการเวกประดับหมวกอย่างแพร่หลาย และมีความเชื่อตาม
ตำนานว่า เป็นนกในเทพปกรณัมของตะวันออกปรากฏในป่าหิมพานต์ รวมถึงวรรณคดีเรื่องไตรภูมิพระร่วงยังเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า นกกรวิก มีจำนวนมากอาศัยอยู่บนเขากรวิก ซึ่งล้อมรอบเขาพระสุเมรุชั้นที่ ๓ บินได้สูงเหนือเมฆ และมีเสียงร้องที่ไพเราะอย่างยิ่ง หากเสียงนกกรวิกผู้ใดได้ยินได้ฟังไม่ว่ามนุษย์หรือสัตว์ จะหยุดนิ่งเหมือนต้องมนต์ทันใด

พระมาลาเส้าสูงนี้มีการใช้ในการพระราชพิธีที่สำคัญๆหลายครั้ง เช่นเมื่อคราพระราชพิธีบรม
ราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวหลังจากที่ทรงพระมหาพิชัยมงกุฎเสด็จพระราชดำเนินโดยกระบวนพยุหยาตราทางสถลมารคจากพระบรมมหาราชวังไปถึงวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ทรงเปลื้องพระมหาพิชัยมงกุฎแล้วทรงพระมาลาเส้าสูงเมื่อเสด็จพระราชดำเนินเข้าวัด เนื่องด้วยตามโบราณราชประเพณีจะไม่ทรงพระมหาพิชัยมงกุฎเข้าในพระอาราม ครั้งรัชกาลพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระมาลาเส้าสูงสีเขียวในกระบวนเสด็จพระราชดำเนินทางชลมารค ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก จนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ พระองค์ทรงพระมาลาเส้าสูงในกระบวนเสด็จโดยมิได้ทรงพระมหาพิชัยมงกุฎแต่อย่างใด

นอกจากพระมาลาเส้าสูง ที่ทรงใช้ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเพื่อแสดงพระเกียรติยศและเป็นเครื่องราชูปโภคแล้ว ก็ยังมีพระมาลาเบี่ยง เป็นอีกหนึ่งในเครื่องราชูปโภคหมวดเครื่องพิชัยสงคราม แต่มิได้ใช้ทรงแต่อย่างใดเพียงตั้งไว้บนพระแท่นมณฑลในพระราชพิธีสำคัญ เช่น พระราชพิธีบรมราชาภิเษกเท่านั้น

การเสด็จพระราชดำเนินเลียบพระนครโดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารคในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2562 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเครื่องบรมขัตติยราชภูษิตาภรณ์สายสะพายนพรัตนราชวราภรณ์ สวมสายสร้อยจุลจอมเกล้า ทรงพระแสงขรรค์ชัยศรี เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ประทับพระราชอาสน์ทอดเครื่องราชูปโภคเรือ และสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าทีปังกรรัศมีโชติ มหาวชิโรตตมางกูร สิริวิบูลยราชกุมารประทับที่กราบเรือพระที่นั่งด้านขวาเรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์

ส่วนสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญาโดยเสด็จประทับพระเก้าอี้ทอดเครื่องพระอิสริยยศชั้นเจ้าฟ้าประทับเรือพระที่นั่งอเนกชาติภุชงค์ ตามเสด็จในขบวนพยุหยาตราทาง ชลมารคด้วย