พิพิธภัณฑ์อัญมณีและเครื่องประดับไทย

สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ จีไอที จัดตั้งพิพิธภัณฑ์อัญมณีและเครื่องประดับขึ้นเพื่อเป็นศูนย์การเรียนรู้ด้วยตนเองด้านอัญมณีและเครื่องประดับเพื่อให้นักเรียน นักศึกษา ตลอดจนผู้ที่สนใจได้ศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับอัญมณีและเครื่องประดับ ตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ นับตั้งแต่การกำเนิดอัญมณีจนถึงขั้นตอนการผลิต จนเป็นเครื่องประดับที่สวยงาม.

พิพิธภัณฑ์อัญมณีและเครื่องประดับ ตั้งขึ้นด้วยเจตนารมณ์มุ่งมั่นที่จะพัฒนาให้พิพิธภัณฑ์เป็นสถานที่อนุรักษ์ตัวอย่างอัญมณีและเครื่องประดับและเพื่อการศึกษา ต่อเนื่องให้แก่คนรุ่นหลังอันจะนำไปสู่การพัฒนาบุคลากรทางด้านอุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับของไทย  นิทรรศการถาวรของพิพิธภัณฑ์จัดแสดงการทำเหมืองอัญมณี การนำเสนอขั้นตอน การผลิตอัญมณี การจัดแสดงตัวอย่างอัญมณีทั้งก่อนและหลังการเจียระไน การจำแนกตามประเภทและคุณสมบัติของอัญมณี แต่ละชนิด รวมทั้งแบบและการผลิตของเครื่องประดับ ตลอดจนการแสดงวิดีทัศน์เกี่ยวกับอุตสาหกรรมอัญมณีและ เครื่องประดับและแสดงสถิติข้อมูลทางการค้าอัญมณีและเครื่องประดับ 

พิพิธภัณฑ์อัญมณีและเครื่องประดับเปิดเป็นอย่างเป็นทางการเมื่อ วันพฤหัสบดีที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2547 โดยสถาบันได้กราบทูลสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอเจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ เสด็จเป็นองค์ประธานเปิดพิพิธภัณฑ์อัญมณี และเครื่องประดับ เพื่อเฉลิมพระเกียรติเนื่องในวโรกาสที่สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอเจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาส ราชนครินทร์ ทรงเจริญพระชนมายุ 80 พรรษา และเพื่อเป็นสิริมงคลแก่พิพิธภัณฑ์

ภายในแบ่งการจัดแสดงเรื่องราวเกี่ยวกับอัญมณีและเครื่องประดับเป็นโซนต่างๆให้ผู้สนใจได้เลือกชม โซน A : การกำเนิด และเหมืองพลอยในประเทศไทย
โซน B : ประเภทอัญมณี
โซน C : เพชร
โซน D : การเจียระไนและการทำเครื่องประดับ
โซน E : อัญมณีอินทรีย์
โซน F : อัญมณีสังเคราะห์
โซน G : เหมืองทองและโลหะมีค่า
โซน H : เครื่องประดับตามสมัยนิยม

นอกจากนี้ยังมีห้อง Theatre : จัดแสดงวิดิทัศน์ และจัดแสดงอัญมณีเรืองแสง มีการติดตั้ง
คอมพิวเตอร์ช่วยในการสอน (Computer Aided Instruction) สำหรับการศึกษาด้วยตนเองไว้ภายในห้องแสดงนิทรรศการอีกด้วย