เหตุใดช่างทองจึงไม่ได้ถูกจัดอยู่ในช่าง 10 หมู่

22 / 03 / 2561 13:13

          หลายคนคงจะเคยได้ยินและได้รับรู้ถึง ช่าง10 หมู่ซึ่งเป็นการแยกหมวดหมู่งานประเภทประณีตศิลป์ นับเป็นศิลปะโบราณที่ได้สืบทอดมาแต่ครั้งโบราณ ช่าง 10 หมู่นั้นประกอบไปด้วย


  1. ช่างเขียนคืองานช่างในลักษณะการวาดภาพจิตรกรรมต่าง ๆ ดังที่เราได้เห็นกันตามผนังวิหารโบสถ์และในสถานที่โบราณที่ต่าง ๆ
  2. ช่างสลักเป็นรูปแบบการสลักลวดลายลงในวัตถุต่าง ๆ  เช่น  ไม้ ทราย หยวกกล้วย กระดาษ มีความสวยงามวิจิตรและเกิดมิติที่ละเอียดลงบนวัตถุนั้น ๆ
  3. ช่างแกะจะเป็นแกะลายลงไปบนวัสดุให้เกิดเป็นศิลปะในแบบนูนสูงและศิลปะนูนต่ำเป็นต้น
  4. ช่างปั้นเป็นการปั้นศิลปะลงบนปูนเพื่อให้เกิดเป็นผลงานต่าง ๆ เช่น พระพุทธรูป และเกิดเป็นประติมากรรม การปั้นวัตถุประดับตามสถาปัตยกรรม เช่น โบสถ์วัด ตัวกินรี ปั้นหัวเสา เป็นต้น
  5. ช่างปูนจะเป็นงานปูนที่เกี่ยวกับการก่อสร้างในแต่ละสถานที่ โดยเฉพาะพุทธสถานในแบบโบราณและร่วมสมัย
  6. ช่างรักจะเป็นการใช้เทคนิคการลงรักเพื่อประดับและตกแต่งให้เกิดศิลปะที่สวยงาม เช่น งานลงรักปิดทอง งานกรุกระจกสี งานประดับมุก ประดับลวดลายลงเครื่องเขิน เป็นต้น
  7. ช่างหุ่นคือผู้ทำหุ่นในรูปแบบต่าง ๆ เช่น หุ่นเชิด หุ่นกระบอก รวมไปถึงกระทั่งหัวโขนในแต่ละแบบด้วย
  8. ช่างกลึงซึ่งจะเป็นการกลึงด้วยกรรมวิธีโบราณไดยไม่พึ่งเครื่องจักร เช่น การกลึงไม้ หีบกลักไม้ที่นำมาลงรักปิดทองอีกขั้นหนึ่ง
  9. ช่างบุเป็นการนำเอาโลหะมาบุให้เกิดลวดลาย เช่น เครื่องทองเหลือง เป็นต้น
  10. ช่างหล่อเป็นการหล่อรูปทรงด้วยวัสดุต่าง ๆ เช่น ปูนพลาสเตอร์ให้เกิดเป็นงานปฎิมากรรม


          แต่ทั้งหมดนี้จะเห็นได้ว่าไม่มีช่างทองรวมอยู่ในช่าง 10 หมู่เลย ทั้งที่ช่างทองหรือศิลปะในการทำทองเป็นอีกหมวดช่างฝีมือไทยที่มีมาแต่โบราณและมีความละเอียดวิจิตรบรรจงมากไม่แพ้หมู่ช่างทั้ง 10 อื่น ๆ เหตุที่ช่างทองไม่ได้ถูกจัดอยู่ในช่างทั้ง 10 หมู่เพราะ ช่างทองเป็นงานที่ละเอียดอ่อนและเป็นงานใหญ่ที่แยกออกจากงานเหล่านี้ แม้ว่าชิ้นงานจะเป็นชิ้นที่เทียบขนาดได้ว่าเล็ก แต่งานช่างทองมีรายละเอียดของงานช่างที่แยกออกเป็น 3 สกุล ทั้ง 3 สกุล ได้แก่ ช่างทองสกุลเพชรบุรี ช่างทองสกุลถมนคร และช่างทองสกุลสุโขทัย และแต่ละสกุลมีเอกลักษณ์ที่แตกต่างกันออกไปราคาทองแต่ละตระกูลช่างตามร้านขายทองก็ยังคงขึ้นอยู่กับน้ำหนักและเปอร์เซ็นต์ทองเช่นเดิม ไม่เกี่ยวกับรูปแบบของทอง การซื้อทองจึงอยู่ที่ความพึงพอใจของผู้ซื้อ ด้วยเหตุนี้ ช่างทองจึงได้ถูกแยกออกมาเพื่อให้เกิดความชัดเจนและมีความแตกต่างกันกับงานช่างทั้ง 10 หมู่ดังกล่าว คนไทยให้ความสำคัญกับงานช่างทองว่าเป็นงานช่างในระดับสูงที่ทรงคุณค่าและละเอียดอ่อน ต้องใช้ทักษะฝีมือตามแหล่งสกุลช่างทั้ง 3 ที่ต่างกันนั่นเอง