ดิ้นทอง ดิ้นเงิน

06 / 04 / 2563 16:34

“ดิ้น” หมายถึงสิ่งที่ใช้ปักเครื่องประดับมีลักษณะเป็นเส้นด้ายที่มีส่วนประกอบของโลหะ โดยส่วนที่เป็นโลหะจะเคลือบบนพลาสติกหรือเส้นด้ายแล้วพันรอบด้วยโลหะ สมัยโบราณมีการนำทองคำหรือเงินบริสุทธิ์มาทำเป็นเส้นด้ายเพื่อการประดับตกแต่ง เรียกว่าดิ้นทอง ดิ้นเงิน แต่ปัจจุบันทำจากวัสดุหลายประเภทเช่น ด้าย ไหม เป็นต้น

“การปักดิ้นทอง ดิ้นเงิน”เป็นงานหัตถศิลป์อย่างหนึ่งของไทย เป็นการปักผ้าแบบโบราณที่พบได้บนเครื่องทรงของกษัตริย์ ราชวงศ์ชั้นสูง และเครื่องแต่งกายของนายทหารราชองครักษ์ระดับชั้นนายพล ปักโดยช่างที่มีทักษะชำนาญเพราะต้องใช้ฝีมือและความละเอียด ดิ้นที่ใช้ส่วนใหญ่นำเข้ามาจากประเทศฝรั่งเศส ซึ่งมีส่วนผสมของทองคำแท้และเงินแท้จึงมีราคาสูง ส่วนชุดเครื่องแบบทหารรักษาพระองค์ที่เดินสวนสนามในงานพระราชพิธี หรืองานพิธีต่างๆนั้นจะใช้วัสดุที่คุณภาพรองลงมา และปัจจุบันได้นำเอาดิ้นทองมาใช้ในการทำบ่าอินทรธนูประดับยศด้วย

ทั้งนี้ดิ้นทองดิ้นเงินที่นิยมใช้ในปัจจุบัน นำเข้ามาจาก 3 ประเทศซึ่งมีจุดเด่นจุดด้วยแตกต่างกันตามลักษณะการใช้งานและวัสดุที่นำมาทำ ได้แก่ ดิ้นอินเดีย ดิ้นฝรั่งเศส และดิ้นอิตาลี
         
ดิ้นอินเดีย  จะมีขนาดใหญ่ และน้ำหนักมากกว่าดิ้นพลาสติกทั่วๆไป บางครั้งไม่สามารถเอาเข้าหัวเข็มเครื่องจักรปักได้ จึงต้องใช้เทคนิคปักด้วยมืออย่างเดียว ราคาของดิ้นอินเดียมีตั้งแต่หลักร้อย ไปจนถึงหลักหมื่นบาท แตกต่างกันไปตามขนาดและเปอร์เซ็นต์ของทองที่ผสมอยู่ มีขายแบบเป็นไจ เป็นมัดๆ หรือชั่งขายเป็นกิโล ข้อด้วยของดิ้นอินเดีย คือ มีส่วนผสมของทอง จึงทำให้มีน้ำหนัก เป็นตัวนำไฟฟ้า และมีการหดตัวได้ตามสภาวะอากาศ มีการทำปฏิกิริยากับอากาศ และคราบเหงื่อ อาจทำให้ดำได้ นอกจากนี้ถ้าหักหรือนั่งทับนานๆจะงอ แม้ว่าจะนำมารีดก็ไม่สามารถคืนรูปได้ อีกทั้งยังมีความคมมากๆ ถ้าผู้ปักไม่ชำนาญคมดิ้นจะบาดผ้าจนขาด และอาจจะบาดมือได้หากรูดแรงๆ      

ดิ้นอิตาลี่ มีลักษณะคล้ายกับดิ้นอินเดีย แต่ความคงทนจะดีกว่า มีสีสม่ำเสมอเหลืองนวลสวยงาม และมีคุณภาพดีกว่าดิ้นอินเดีย

ดิ้นฝรั่งเศส มีลักษณะคล้ายกับดิ้นอินเดีย และดิ้นอิตาลี่ แต่จะแตกต่างกันในส่วนผสม และเปอร์เซ็นต์ของทองคำ ดิ้นอินเดียจะออกสีเหลืองเข้ม ดิ้นอิตาลี่จะออกสีเหลืองนวล ส่วนดิ้นฝรั่งเศสจะออกสีเหลืองทอง การทอลายดิ้นละเอียดประณีต มีความคงทน แวววาว  และสวยงามมากที่สุดในบรรดาดิ้นทั้ง3ชนิด